Vlieland lag in de late Middeleeuwen en de 16e en 17e eeuw aan de 'poort' van de belangrijkste zeevaartroutes voor de Nederlanden. Het belangrijkst was de Hanze-handel op de Oostzee-landen, later kwam [..]

Een gunstige ligging Vlieland lag in de late Middeleeuwen en de 16e en 17e eeuw aan de `poort` van de belangrijkste zeevaartroutes voor de Nederlanden. Het belangrijkst was de Hanze-handel op de Oostzee-landen, later kwamen daar de koloniale routes naar Azië en Amerika bij. De steden langs de IJssel en enkele Friese steden waren lid van de Hanze. Deze bond uit de late Middeleeuwen omvatte verder vele Noordduitse steden, havens in Polen en verder oostwaarts. In die tijd moest de stad Kampen zorgen voor de betonning en bebakening van het `Oude Vaarwater`: de route door de Zuiderzee tot en met de laatste boei - de Uiterton - voorbij Vlieland. De handel op de Oostzee is eeuwenlang de bron van de Hollandse welvaart gebleven en werd daarom `de moedernegocie` genoemd, ook toen later de koloniale handel opbloeide.Het Vlie bleek een geschikte aanloop om in alle richtingen uit te zeilen. In de 16e eeuw nam de handel met het Oostzeegebied verder toe. In de Lage Landen was grote behoefte aan graan en hout. De Commissaris op het Vlije - een functionaris die toezicht hield op het scheepvaartverkeer - zat op een gunstige plek. Dat beseften ook de admiraliteiten van het Noorderkwartier (Hoorn/Enkhuizen) en Amsterdam, toen ze in 1596 diens kantoor op Vlieland overnamen en herdoopten tot Gemeene Landhuys.De expedities in 1644 en `45 (het `forceren` van de Sonttol om de handelsbelangen veilig te stellen) vertrokken van de Vlierede. Dat gold ook voor de tocht naar de Deense wateren tijdens de Noordse Oorlog (1655 - 1660) als bondgenoot van Denemarken tegen Zweden.