de kast waarin in de synagoge de thorarollen worden bewaard. Genoemd naar de ark waarin de twee stenen tafelen met de Tien Ge­boden werden gelegd (vgl. Exodus 25:1O). De ark bevindt zich aan die muur van de synagoge die gericht is naar Jeruzalem. De gemeen­te zit en staat met het gezicht naar Jeruzalem (en dus naar de ark) ge­richt.

perkamenten rol met de tekst van de thora, waaruit in de synagoge wordt voorgelezen.

(= heiliging). Het geheel van gebeden en handelingen waarmee de sabbat wordt ingewijd.

(van het werkwoord sjachan, wonen). Gods aanwezigheid of nabijheid. Een van de aanduidingen voor God.

de Amida (zie aldaar).

(Alenoe = ‘op ons’; ontleend aan de eerste regel: ‘Op ons rust de verplichting de Heer van het al te prijzen’). Een van de onderdelen van het ochtendgebed. Het centrale thema van het Alenoe-gebed is de vestiging van Gods koningschap in de wereld.

(lett.: het staan). Een van de benamingen voor het hoofdge­bed, dat - samen met het Sjema - de kern vormt van het dagelijkse gebed. Het wordt driemaal gezegd: ’s morgens, ’s middags en ’s avonds. De naam Amida is ontleend aan het feit dat het gebed staande wordt gezegd. Andere benamingen zijn: het stille gebed, omdat het in tegenstelling tot de and [..]

feest ter herdenking van Gods bescherming bij de doortocht door de woestijn. Valt in sept./okt. Zie Leviticus 23:33-44.

het joodse paasfeest; het feest van de bevrijding uit Egyp­te. Zie Exodus 12:1-28; Deuteronomium 16:1-8.

Het ‘Hoor Israël’, het gebed dat is samengesteld uit drie bij­belpassages (Deuteronomium 6:4-9; Deuteronomium 11:13-21; Nu­meri I5:37-4I), omkranst door een aantal zegenspreuken. De naam Sjema is ontleend aan de eerste woorden van het gebed: ‘Hoor Israël (Sjema Jisraeel), de Heer is onze God, de Heer is één’ (Deuteronomi­um 6:4). Het Sjema vormt sa [..]